ƏN MƏSUR RİYAZİYYATÇILAR

Kainatın dili "olaraq təyin olunan riyaziyyat, dünyanın və kainatın təməllərini meydana gətirməkdədir. Kompüterlər, göydələnlər, körpülər, qısacası baxdığımız hər yerdə riyaziyyatı və onun təsirlərini görürük. Bu yazımızda işləri keçmişdən günümüzə bir çox sahədə istifadə riyaziyyatçıları sizlər üçün yığdıq. İşdə tarixə damğasını vurmuş 10 riyaziyyatçı
10 PİFAQOR

"Ədədlərin atası" olaraq bilinən və e.ə. 570 - e.ə. 495 tarixləri arasında yaşamış olan İyonyalı filosof, riyaziyyatçı və Pisagorculuk olaraq bilinən axının qurucusudur. Pisagorun düşüncəsi hər şeyin riyaziyyatla əlaqədar olduğu və riyaziyyat vasitəsilə hər şeyin təxmin edilebileceğiydi. Özünü filosof adlandıran ilk şəxs olan Pifaqor, düşüncələrini yazıya dökmediği üçün onun haqqında bildiklərimiz şagirdlərinin yazılarında İzah etdikləriylə məhduddur. Pifaqora aid bir çox əsər əslində onun şagirdlərinin ola bilər.

Andrew Wiles

1953-ci il təvəllüdlü məşhur İngilis riyaziyyatçı, "Hər hansı x, y, və z müsbət tamsanıları üçün, x ^ n + y ^ n = z ^ n ifadəsini təmin edən və 2dən böyük bir təbii sayı n yoxdur" formasındakı Fermat'ın Son Teoremi olaraq bilinən riyaziyyat problemini, 1637-ci ildə ortaya atıldığından 357 il sonra 1994-cü ildə Richard Taylor ilə birlikdə çözmesiyle ünlenmiştir. Hələ də ABŞ-da Princeton Universitetində professor olaraq vəzifə yerinə yetirməkdədir.

Isaac Newton ve Wilhelm Leibniz

Newton, "axış" üsullarını 1666-ci ildə inkişaf etdirmiş, lakin yalnız bir neçə riyaziyyatçılar xüsusi olaraq göstərmişdi. Gottfried Wilhelm Leibniz də tamamilə müstəqil olaraq öz diferensial üsulunu daha sonra kəşf etməsinə baxmayaraq daha əvvəl nəşr etmişdir. Leybnits 1684'te öz üsulunu yayınlamasıyla elm dünyasını uzun illər məşğul edəcək olan, bu metoddan əvvəl kimin tapdığına dair bir mübahisə başlamış və 1716-cı ildə Leibniz həyatını itirdikdən sonra belə müzakirə davam etmişdir.

Leonardo Fibonacci

Orta çağın ən böyük riyaziyyatçılarından biri olaraq qəbul edilən Fibonaççi, İtalyanın məşhur Pisa şəhərində doğulmuşdur. uşaqlığını atasının çalışdığı Cezayir keçmişdir və bu səbəblə ilk riyaziyyat təhsilini müsəlman elm adamlarından almış və islam aləminin kitablarını nəzərdən keçirmişdir. Avropada Roma rəqəmləri istifadə və sıfır anlayışı hələ bilinmədiyi Ərəb rəqəmlərini və sıfırı öyrənmişdir.

Alan Turing

1912 İngiltərə doğulan olan Alan Turing, Turing Makinası deyilən alqoritmi ilə müasir kompüterlərin konseptual təməllərini atmışdır. Eyni zamanda kriptoloji sahəsində olduqca müvəffəqiyyətli olan Turing, 2. Dünya Döyüşü əsnasında Alman ordusunun şifrələrinin qırılmasında baş rolu oynadığı üçün döyüş qəhrəmanı sayılmışdır. 1952-ci ildə homoseksual olduğunu açıqlamış və yoldaş cinsilik günahlandırmasından mühakimə olunaraq kimyəvi olaraq xədim edilməyə məhkum edilmişdir. Bu hadisədən 2 il sonra zəhərlənərək ölmüş, ölüm səbəbi polis tərəfindən intihar olaraq açıqlanmışdır.

René Descartes

1596-1650 illəri arasında yaşamış məşhur fransız filosof, elm adamı və riyaziyyatçı Rene Dekart, Avropa tarixinə düşüncələriylə istiqamət vermiş ən əhəmiyyətli adlardan biridir. Cəbrin həndəsəyə tətbiq olunması mövzusunda işlər etmiş və kartezyen həndəsə fikrini ortaya atmışdır.

Öklid

Miladdan əvvəl 300'lü illərdə yaşayan Evklid, bütün riyaziyyatçılar arasında adı geometriyle ən çox özdeşleştirilmiş addır. Öz dövrünə qədər həndəsə haqqında bilinən hər şeyi tək bir kitabda toplamışdır və bu təlimlər indiki vaxtda belə dərs olaraq tədris olunur. Həyatı mövzusunda az qala heç bir şey bilinməyən Öklidin "Elementlər" kitabının qərb düşüncəsi üzərində, Kitabı Müqəddəsin sonra ən təsirli qaynaq olduğu düşünülməkdədir.

Georg Friedrich Bernhard Riemann

40 illik qısa sürən həyat macərasına riyaziyyat dünyasını sarsıdacaq yeniliklər qatan Alman riyaziyyatçı Riemann, daha çox kosmos həndəsəsi və inteqral üzərinə etdiyi işləriylə tanınır. Funksiyaları qaydasıyla səthlər qaydası arasındakı bağları araşdıraraq topolojini elminin yaradıcısı olmuşdur. Universitetdə verdiyi dərslərdə Riemann Geometrisi'ni yaratmaqla qalmadı, eyni zamanda gələcəkdə Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsində istifadə strukturların da təməllərini atdı.

Carl Friedrich Gauss

"Riyaziyyatçıların şahzadəsi" və "antik çağlardan bəri yaşamış ən böyük riyaziyyatçı" olaraq bilinən Gauss; ədədlər nəzəriyyəsi, analiz, diferensial həndəsə, jeodezi, elektrik, maqnit, astronomiya və optik kimi riyaziyyatın və elmin bir çox sahəsində işlər görmüşdür. Digər riyaziyyatçılardan ən böyük fərqi, böyük təcrübələrinin hamısını uşaqlıq və gənclik illərində etmiş olmasıdır

Leonhard Euler

Ən məhsuldar riyaziyyatçılardan biri olaraq işlərinin bütünü 70 dərini aşan Euler, 18. əsrin ən əhəmiyyətli və bütün zamanların qabaqda gələn riyaziyyatçılarından biri qəbul edilir. Məşhur İsveçrəli riyaziyyatçı və fizikaçı bir çox yeni anlayış inkişaf etdirmiş, sadə aritmetikten ədədlər nəzəriyyəsi və topolojik qədər fərqli sahələrdə uzun müddət qəbul görən bir çox teorem isbat etmişdir. Bu işləri əsnasında, indiki vaxtda istifadə edilən müasir riyaziyyat terminolojisinin yaradıcısı olmuş, funksiya anlayışı və onun yazımını təyin etmişdir. Hal-hazırda istifadə sin, cos və tan kimi təyin etmələri Euler etmişdir.

QAYNAQhttps://www.biliste.com/en-iyi-10-matematikci/2/