Niye qaranliq

Günəş, planetimizə ən yaxın ulduzdur. Günəşdən gələn işıq şüaları və atmosfer sayəsində, gündüzləri səmanı mavi görürük, lakin gecələri Günəş şüaları olmadığı üçün Dünya, qaranlığa bürünür və səmadakı ulduzlar diqqətə çarpan hala gəlir. Kainatda milyardlarla ulduz olduğunu və bütün bunların işıq yaydığını düşünsək; yaxşı, "Kosmos səbəb qaranlıqdır?" Sual çox sadə kimi görülə bilər, lakin bunu cavab bir az mürəkkəbdir. Johannes Kepler, Edmond Halley kimi bir çox elm insanı əsrlər boyunca bu suala cavab tapmağa çalışdı. 

Dünya atmosfer ilə əhatə olunur. Atmosfer içerisindesu droplets, qaz və tozlar tapılar. Günəşdən gələn şüalar atmosfer içərisindəki bu maddələrə çarpar və hər istiqamətə dağılır. Dağılan şüaların cisimlerdenyansıyarak gözümüzə gəlməsi sayəsində, cisimləri və onların saysız tondakı rəngləri görə bilirik. Yəni əgər kosmosda işığın çarpıb gözümüzə gələcəyi bir vəziyyət olmazsa ətrafı qaranlıq görərik. Kosmosun boşluq olduğunu düşünsək, bu vəziyyəti anlayabiliriz.Örneğin Aydan Dünyaya baxıldığında Ayın atmosferi olmadığından ətraf qaranlıq görünür. Beyin yaxan qisim burada başlayır, əgər bütün kainatdakı milyardlarla ulduz, ətrafına işıq saçıyorsaDünya'dan baxan birinin kainatı qaranlıq deyil, işıqlı olaraq görməsi lazım deyil mi? Lakin bunun belə olmadığını bilirik. Bu vəziyyət Olbers paradoksu olaraq bilinir. Bu paradoks Heinrich Olbers tərəfindən 1823-ci ildə ortaya atılmışdır. Bu paradoksu həll etmək üçün çox sayda şərh çıxarıldı. Bunlardan ən yaxşısı və hazırda qüvvədə olan şərh, kainatın sonsuz olmadığı istifadə edilən şərhdir. Kainat təxminən 14.7 milyard yaşında olduğunu bilirik yəni biz yalnız planetimizə 14.7 milyard işıq ili uzaklığındaki ulduzları görə bilərik. Yaniyıldızlardan çıxan işıq şüaları hələ bizə çatmış deyildirlər. Kosmosun qaranlıq olmasının bir digər səbəbi isə bu şəkildə açıklanır.Işığın bir dalğa boyu və tezliyi vardır, işıq yalnız müəyyən bir aralıqdakı dalğa boyunda görünür hala gəlir. Bu dekabrda böyük və kiçik dalğa boylarında işığı görə bilmərik. İşıq mənbəyi sizdən uzaklaşıyorsa, işığın dalğa boyu böyüyər. Kainatın genişləndiyini və ulduzların bizdən uzaqlaşdığını düşünsək, dalğa boyu böyüyən işıq, qırmızıya kayar və görünür bölgənin xaricində qalar bu səbəblə gözlə görülə bilməz. Kiçik bir örnəklə açıqlasa, məsələn səkidə gedirsiniz bu sırada, bir avtomobil sürətlə, sizə doğru gəlir, avtomobil uzaqlaşdıqca avtomobildən gələn səsin dəyişdiyini fərq edərsiniz. Bu təsirə Doppler təsiri adı verilir. Uğur SarıçamKaynaklarhttp://starchild.gsfc.nasa.gov/docs/StarChild/questions/question52.htmlhttp://phys.org/news/2014-12-space-black.html http://mentalfloss.com/uk/space/26659/why-is-it-so-dark-in-outer-space