Nebula Nədir

Latınca bir söz olan "Nebula" ən sadə halıyla bulud mənasını verər. Nebula isə ulduzlar arası kosmosda yerləşən nəhəng bulud olaraq təyin oluna bilər.

Nebulalar digər adı ilə Bulutsular bir cür ulduz istehsal fabriklərinin. İroniktir ki meydana gəlmələri da bir başqa ulduzun ölümü əsnasında ətrafa yaydığı qazlar nəticəsində reallaşır.
Bir ulduz ölür onun meydana gətirdiyi nebula sayəsində də minlərlə, yüz minlərlə ulduz doğar. Bu bəlkə də kainatdakı dövrün ən gözəl nümunəsidir, bir ulduzun əsla yox ola bilməyəcəyini ən gözəl nümunəsi.
Nebulalar ulduz ya da planet deyildirlər. Kimiləri Dünyadan açıq bir gecədə çılpaq gözlə belə görülə bilər (məs: Orion Bulutsusu). Rəngləri və formaları ilə vizual bir mərasimə. Maraqlı formaları ilə "Rorschach Testi" şəkillərini xatırladarlar, buna görə adları hansı cismi çağırışım etdiklərinə görə verilmişdir.



Yastıq Nebulası həqiqətən yastığa, yanaşı Nebulası at başına, Yaradılması Sütunları böyük üç sütuna, Kedigözü Nebulası pişik gözünə bənzər. Nebulaların məzmunları qaz (hidrogen, helium) və tozdur. Kosmosda hava, bu səbəbdən külək olmadığı üçün nebulaların dağılmaları milyardlarla il davam edə bilər.
Nebulalar gerçək bir işıq cümbüşüdür amma onları bütün rəngləri ilə fotoşəkil çətin idi
Bunun üçün astrofotografik bir səy lazımdır. İnsan gözü tor qişası qırmızı, mavi, yaşıl rəngi hisslər və bunları bir araya gətirərək gerçək rəngi meydana gətirər lakin astronomların istifadə etdikləri fotoşəkil maşınları yalnız qara və ağ rəngi algılar.

Yəni teleskopu əlinizə alıb bu Orion'a bir baxım desəniz ehtimalla bu cür ışıl ışıl bir fotoşəkil görə bilməzsiniz. "RGB texnikası" adı verilən üsulla nebulaların hər rəngdən fotoşəkili çəkilir, daha sonra bu fotoşəkillər birləşdirilərək gerçək rəngli görüntüləri əldə edilir.

Beş sinif nebula vardır; ulduz fabrikləri olan emissiya nebulaları (H-II), əks nebulaları, planetar nebulalar, komet qalıqları və qaranlıq nebulalar.

Nebula necə meydana gələr?
Nebula meydana gəlmədən əvvəl bir ulduzdur, bir ulduz ölmədən sırasıyla qırmızı nəhəng, ağ cücə, pulsar yada qara dəlik halına gəlir. Yıldız qırmızı nəhəng olduğu mərhələdə səth istiliyi təxminən 100.000.000 ° C dərəcəyə çıxar, istiliyin və təzyiqin təsiri ilə qazları kosmos boşluğuna salınır. İşdə bu qazlar nəticəsində nebulalar meydana gəlir. Nebulaların bu qədər gözəl gözüktüklerine aldanmamaq lazımlı içləri 15.000 ° Cdən daha istidir.